Trudno recenzuje się literaturę, która ma zatwardziałych zwolenników i tylu tak samo zatwardziałych przeciwników. Trudno pisze się o książkach, co do których wiadomo, że ani jedni, ani drudzy nie są w stanie zmienić swoich zapatrywań. Krótko mówiąc, takie pozycje albo się kocha, albo nimi się gardzi.

Stephen Clarke jest w Polsce znany wielu z lekkich i dowcipnych – ale z morałem – opowieści z cyklu „Merde”, o życiu niejakiego Paula Westa – o którym zarozumiali Francuzi mówią „Pol Wesss” – Brytyjczyka żyjącego we Francji i opisującego swe przygody, Francję i Francuzów ze swojej brytyjskiej perspektywy.

Ileż tam uszczypliwości, ile drwin z zarozumialstwa Francuzów – choć to wszystko jest osładzane ogromną dozą sympatii dla nich – ileż złośliwości!

Seria opowieści o przygodach Paula Westa liczy sobie sześć tytułów, bo właśnie wyszła kolejna: „Merde w Europie” – kontynuacja przygód lekko ciamajdowatego Brytyjczyka, tym razem w Brukseli na usługach europosłanki … z Francji!

Opowieść ta dzieje się w cieniu Brexitu, który – jak wszystkim wiadomo – skończył się wyjściem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. „Merde w Europie” nie jest żadną political fiction, żadną „historia alternatywną”. Wydawałoby się, że nie da się w takim wypadku napisać nic zaskakującego, a jednak…

Stephen Clarke mistrzowsko poprowadził zgrabną, parasensacyjną opowieść, obfitującą w zaskakujące zwroty akcji. Na osnowie kryzysu politycznego Unii pokazał obłudę świata polityki, wplótł recenzję polityki francuskiej i brytyjskiej, i wszystko to okrasił nieznośnym humorem, o którym wiemy, że jest bardziej kąśliwy niż niejedna nadęta uwaga. A rodzimi krytycy UE dodatkowo będą mieli używanie z powodu prześmiewczej oceny polityki unijnej.

Myślę, że poza dominującą lekkością opowieści o przygodach Westa we Francji i Brukseli właśnie cierpka celność ocen wystawianych politykom jest dodatkowym walorem książki.

 Stephen Clarke

Merde w Europie

WAB 2017